Infobox

In onze enquête over wat LGBTQIA+ jongeren belangrijk vinden met het oog op de komende Europese, federale en Vlaamse verkiezingen op 9 juni 2024, vroegen we om acht thema’s van çavaria’s eisenpakket te rangschikken naar belangrijkheid: onderwijs, werkomgeving, welzijn, familie en directe omgeving, buitenlandsbeleid, geweld en discriminatie, asiel en migratie. Welzijn scoorde de tweede plek. Aangezien er nog veel werk aan de winkel is rond het welzijn van LGBTQIA+ personen, geven we jullie graag een handig overzicht van hoe de zeven grootste Vlaamse partijen aan het welzijn van LGBTQIA+ personen willen werken. In dit artikel zetten we de 16 stellingen van çavaria op een rijtje, met de nodige uitleg per partij.

Çavaria bracht in juni 2023 een eisenpakket uit, waarna aan de politieke partijen gevraagd werd deze eisen op te nemen in hun partijprogramma’s. Daarnaast vroegen ze ook om een reactie hierop. Op hun website kun je de uitgebreide informatie lezen, wij geven hier de samenvatting weer. Dit waren de 16 stellingen voorgesteld door çavaria:

1. De welzijns- en zorgsector voorziet naast inclusieve diensten ook doelgroepgerichte LGBTI+ werkingen. 

2. Er zijn voldoende middelen voor bestaande en opstartende genderteams zodat de wachttijd om zorg te krijgen vermindert en mensen op meer plaatsen hulp kunnen krijgen.

3. Middelen die hiv en andere soa’s helpen voorkomen, zoals PrEP, zijn makkelijker te verkrijgen. Er is ook een toegankelijk en laagdrempelig hiv- en soa-testbeleid. 

4. Er zijn toegankelijke dienstencentra, er is transparante informatie voor patiënten en opgeleid personeel en studenten.

5. Alle zorgverleners die in contact komen met hiv-patiënten en PrEP-gebruikers krijgen sensitiviteitstraining. Ook stagiaires die worden ingezet tijdens spoedprocedures.

6. Hiv- en soa-zorg is kosteloos, laagdrempelig en anoniem. De mutualiteit moet er niet bij betrokken zijn.

7. Er is terugbetaling van soa-testen voor de meest kwetsbare groepen, zoals mannen die seks hebben met mannen (MSM), sekswerkers en personen met wisselende seksuele contacten. 

8. Er is blijvende financiering voor doelgroepgerichte initiatieven die werken rond het mentaal welzijn van LGBTI+ personen zoals Lumi, de info- en luisterlijn van çavaria en projecten rond suïcidepreventie.

9. Alle opleidingen voor toekomstige welzijns- en zorgverleners bevatten verplichte lessen over seksuele en genderdiversiteit.

10. Er is regelmatig onderzoek naar het welzijn van LGBTI+ personen en naar preventie en zorg op maat. De overheid doet dit onderzoek zelf of voorziet het nodige budget.

11. Elke trans persoon die een medische transitie wil, kan eigenaarschap opnemen over het eigen zorgtraject, bijvoorbeeld op vlak van locatie, tempo en artsen.

12. Er is transparante informatie over de individuele procedures van alle genderteams in België en het type hulpverleners dat transgenderzorg biedt in de verschillende ziekenhuizen.

13. De overheid stimuleert genderteams en zorgverleners in de transzorg om een gemeenschappelijke visie rond de organisatie van die zorg te bepalen. De overheid faciliteert daarvoor samenwerking en uitwisseling via erkende opleiding, structureel overleg en de landelijke vertaling van de zorgstandaarden (SOC8) naar de zorg. 

14. Er zijn grotere budgetten voor de conventie transgenderzorg van 1 oktober 2017 zodat elk ziekenhuis kan instappen. Zo kunnen zij onder andere terugbetaling voorzien voor psychosociale begeleiding. Dat maakt de zorg financieel toegankelijker. 

15. Er is terugbetaling voor ingrepen die medisch noodzakelijk zijn voor genderbevestigende chirurgie, zoals permanente ontharing van de genitale streek en hormonale medicatie.

16. Er is een verbod op ingrepen bij intersekse personen die medisch niet noodzakelijk zijn en een strikte en gedetailleerde maatregel voor geïnformeerde toestemming.

De tabel geeft kort weer in welke mate de partijen akkoord gaan met de stellingen van çavaria (++ zeer eens; + eens; - oneens; -- zeer oneens; g/a geen antwoord; / niet bevraagd). Hieronder overlopen we per partij in hoeverre ze akkoord gaan met de stellingen en welke standpunten zij innemen. 

PVDA

PVDA was het eens met alle stellingen. Ze stellen verschillende maatregelen voor om het welzijn van LGBTQ+ personen te verbeteren. Ten eerste willen ze de beschikbaarheid van transgenderzorg vergroten om de wachtlijsten terug te dringen. Verder wil de PVDA een einde maken aan het psychiatriseren van trans personen, inclusief minderjarigen. Ze benadrukken het belang van volledige terugbetaling van gezondheidszorg voor transgender en interseksuele personen, inclusief hormoontherapie, eventuele geslachtsoperaties en psychosociale begeleiding. Hiermee hopen ze de toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg voor LGBTQ+ personen aanzienlijk te verbeteren. Een ander belangrijk punt is de beschikbaarheid van sneltesten en preventieve geneesmiddelen tegen HIV, zoals PrEP. Deze wil de partij gratis beschikbaar stellen voor iedereen. 

Groen

Ook Groen is het eens met alle stellingen rond welzijn. Ze willen inzetten op betere zorg en inclusie voor LGBTQ+ personen door te investeren in specifieke transgenderzorg en het uitbreiden van genderteams in Vlaanderen om zo de wachtlijsten en financiële drempels te verlagen. Ze willen het nationale HIV-plan vernieuwen en deze uitbreiden naar andere SOA's, met betere beschikbaarheid van PrEP en laagdrempelige HIV- en soatests. Groen streeft naar een inclusieve welzijns- en gezondheidssector door initiatieven, zoals Lumi en Gendervonk, te ondersteunen, en wil huisartsen beter voorbereiden op transgenderthema’s. Psychosociale begeleiding en noodzakelijke medische ingrepen tijdens transities moeten gratis worden. Ten slotte willen ze een wettelijk verbod op onnodige operaties bij intersekse minderjarigen.

Vooruit

Vooruit wil het welzijn van LGBTQ+ personen verbeteren door kwetsbare doelgroepen binnen deze gemeenschap te versterken via sociaal-cultureel werk en welzijnswerk. Ze streven naar minstens één goed werkend expertenteam van zorgverleners gespecialiseerd in transgenderzorg per landsdeel, inclusief uitgebreide nazorg. Ook pleit Vooruit voor betere toegang tot middelen zoals PrEP en condooms, en meer sensibilisering over soa's.

Open VLD

Open VLD is het eens met de meeste stellingen. Enkel de stellingen rond hiv- en soa-zorg gratis ter beschikking stellen en de terugbetaling van soa-testen voor de meest kwetsbare groepen wijken hiervan af. De toegang tot hiv- en soatesten moet wel laagdrempeliger worden volgens Open VLD. Ook wil deze partij voldoende middelen voorzien voor bestaande en nieuwe genderteams om zo wachttijden te verkorten en de zorg toegankelijker te maken. Daarnaast willen ze inzetten op terugbetalingen van medisch noodzakelijke genderbevestigende ingrepen, zoals permanente ontharing en hormonale medicatie, zodat de financiële toegankelijkheid hiervan toeneemt. Ten slotte willen ze de kennis en vaardigheden van leraren, welzijns- en zorgverleners vergroten om LGBTQ+ acceptatie te verbeteren.

CD&V

CD&V is het, zoals Open VLD, eens met de meeste stellingen, maar vermeldt zelden thema’s rond het welzijn van LGBTQ+ in hun programma. Ze vinden wel niet dat soa-testen gratis beschikbaar gesteld moeten worden. Ze vinden daarentegen wel dat aandacht gespendeerd moet worden aan de terugbetaling van PrEP, niet alleen wanneer deze door hiv-referentiecentra voorgeschreven wordt, maar ook wanneer deze wordt voorgeschreven door een huisarts. Daarnaast streven ze naar gelijke kosten voor soa- en hiv-tests, evenals voor bloed- en urinetests om de bijwerkingen van PrEP te controleren. Een transparant prijsbeleid is daarbij essentieel. CD&V is wel tegen de terugbetaling voor ingrepen die medisch noodzakelijk zijn voor genderbevestigende chirurgie, zoals permanente ontharing van de genitale streek en hormonale medicatie. 

N-VA

N-VA is het eens met tien van de zestien stellingen. Ze hebben het bijzonder moeilijk met stelling 14, die handelt over de grotere budgetten voor de conventie van transgenderzorg, zodat elk ziekenhuis kan instappen. In essentie komt het erop neer dat de partij de transgenderzorg wil houden in de huidige centra. N-VA vindt dat alle mensen, ongeacht genderidentiteit en seksuele geaardheid, veilig en vrij moeten kunnen leven. Ze willen dit bevorderen door in te zetten op opleidingen, sensibiliseringscampagnes en omstaanderstrainingen voor professionals. Ze zijn echter wel tegen verplichte lessen over seksuele en genderdiversiteit in alle opleidingen voor toekomstige welzijns- en zorgverleners.

Vlaams Belang

Vlaams Belang is niet bevraagd geweest door çavaria. Uit hun partijprogramma blijkt dat ze geen genderideologie of zogenaamde 'woke-ideologie' in het onderwijs willen en dat het eisen dat het anti-censuurbeleid nageleefd wordt. Wel ijveren ze voor “een onafhankelijk onderzoek naar de aanwezigheid van de woke-ideologie in het hele Vlaams onderwijs, omdat die leidt tot (zelf) censuur van studenten en personeel”. Ook stelt de partij dat onderzoeks- en innovatiebeleid niet gedicteerd mag worden door politieke agenda’s.

Wie zijn we?

We zijn de Werkgroep Politiek van Wel Jong (ja, we zoeken nog steeds een naam die fancy'er klinkt!): Dorina (zij/haar), Margo (zij/haar), Remus (hij/hem, die/hun) en Renee (zij/haar)! We willen onszelf en anderen bekender doen worden met de politiek - die ons tenslotte allemaal aan belangt!